Cześć.
Ostatnio się trochę nudzę jako że mam pracę jaką mam a konkretniej siedzę w domu, dlatego wędruję po dziwnych projektach. No i przy okazji obudzę ten dział
Lampowa cewka tesli panowie i panie. Wkleję schemat żeby nikt nie szukał.

Gu-81, właśnie wpadła mi taka w ręce. Uprzedzając pytanie nie jest to model z M. Jestem w trakcie frezowania do niej podstawki z laminatu, uchwyty z bezpieczników rurkowych idealnie sprawdzają się w tym zastosowaniu.
Natomiast zastanawia mnie kilka kwestii których kompletnie nie rozumiem.
1. Na tym forum ktoś z bardziej doświadczonych kolegów (nie znajdę miejsca, przekopuję dziennie tyle internetu że to jest nie do znalezienia już) że żarzenie lampy koniecznie trzeba zasilać transformatorem a konkretnie z napięcie przemiennego bo inaczej lampa nie działa a tylko żarnik się zużywa.
Teoretycznie coś w tym jest, ogólnie wyjście z katody podłączamy w środku żarnika czyli między końcami a środkiem mamy różnicę potencjałów i nierównomierne zużywanie się żarnika. Wtedy za to problem rozwiąże połączenie obu końców żarnika razem i doprowadzenie połowy napięcia znamionowego między końce a środek (2x większy prąd zasilania). I nie powinno mieć to wpływu na działanie lampy według mnie. Tylko że mądrzejsi uważają inaczej stąd pytanie.
2. Zastanawia mnie sposób sterowania tą lampą. Wydaje mi się bardzo nieefektywny. Lampa jest sterowana jakby liniowo ale nie do końca. Tzn patrząc na przebieg sporo czasu znajduje się w stanie nasycenia oraz zatkania co jest dobre, ale czasy opadania i narastania napięcia są tragiczne. Straty mocy są tragiczne a to bardzo obcina potencjał lampy. Zastanawiam się nad koniecznie lampowym obwodem który będzie sterował GU-81 poprzez siatkę 2 napięciem prostokątnym. Ale takim możliwie idealnie prostokątnym by straty przełączania były minimalne a co za tym idzie by przepchać lampą jeszcze więcej mocy. Powiedzmy że sterowniki staccato uważam bardziej za protezę a nie rozwiązanie problemu. Co wogóle myślicie o samej idei?
3. Połączenie lampy w triodę również jest jakimś udziwnieniem. Przecież to pentoda czyli lampa idealna do tępego przełączania wielkich mocy przy dużych częstotliwościach bez patrzenia na zniekształcenia. Połączenie jej w triodę troszkę upraszcza i tak banalny schemat ale cała magia znika. Dużo lepiej byłoby zastosowanie jej jako pentody z S3 połączoną z masą, S1 wiadomo sterowanie a na S2 podać jakieś 2kV z zasilacza.
A mimo to robi się inaczej. Czemu? Gdzie nie mam racji?
4. Będę kombinował nad zasilaniem ustrojstwa nie transformatorami gdyż są wielkie i ciężkie, tylko przetwornicą. Myślę że 3kV i 0.5A /2Amax DC powinno załatwić sprawę. Dodatkowo przyda się jakaś w miarę sensownie regulowana przetwornica do zasilania S3 oraz wyjście 6.3V 20A do żarnika. Oczywiście na lam... żartowałem Tranzystorach. No i pewnie dojdą napięcia kilkuset woltów do ogarniania prostokąta do sterowania
Cóż, będzie dziwny projekt ale może coś ciekawego z niego wyniknie.
Pozdrawiam.

1. Każda lampa może być żarzona zarówno z DC jak i AC. Jedyna potencjalna wada zasilania DC to przyśpieszona degeneracja żarnika przez elektromigrację, ale nie sądzę żeby masywny żarnik wolframowo-torowy w GU-81 to odczuł.
Generalnie, środek łączysz z masą w.cz. a końce żarnika odprzęgasz kondensatorami do tej samej masy. W tedy wszystkie wyprowadzenia są zwarte dla w.cz.
2. Poczytaj o wzmacniaczach w klasie C, bo dokładnie tym jest VTTC. Generalnie nic lepszego od klasy C nie wymyślisz (lampa to nie tranzystor!), chociaż ich topologia używana w VTTC może być delikatnie zoptymalizowana.
3. GU-81 to lampa projektowana w taki sposób, abyś mógł ją połączyć jako triodę zyskując większe wzmocnienie. I w VTTC tak jest prościej, podczas gdy operacja jako tetroda/pentoda generalnie nic nie wprowadza.
Ogólnie w tym układzie triody zachowują się lepiej...

Planujesz coś zbudować?

Yuri,
1. Tak czułem że opinia iż żarników nie zasilamy z DC jest bez sensu.
2. Lampa ma z tranzystorem wiele wspólnego. Podstaw elektrotechniki nie przeskoczysz, prawa Ohma i Joulea nie oszukasz. W stanie aktywnego przewodzenia na elementach lampy wydziela się dużo ciepła, co ogranicza nam moc która lampa może przenieść. Zwykle te cewki pracują przy częstotliwościach rzędu 500kHz, a mogą przy 50MHz więc o czasy przełączania mamy możliwość wyżyłować wysoko. To nadal będzie klasa C, nadal lampa będzie w większości czasu albo zatkana albo nasycona. Po prostu będzie dużo której w stanach pośrednich. Spójrz na to jak na dodatkowy przedwzmacniacz sygnału feedback
3. Oczywiście, to wzmocnienie jest nam potrzebne by móc sterować lampą uzwojeniem i ogólnie by obwód feedbacku był prosty jak budowa cepa. Połączenie lampy w pentodę powinno sprawić że nadal będziemy mieć możliwość wprowadzenia lampy w stan nasycenia przy sensownym napięciu siatki, za to zarówno prąd siatki 1 oraz ogólnie problemy z jej sterowaniem znikną więc obwód drivera (tak to nazwijmy) będzie miał ułatwione zadanie. Nie wiem czy takie rozwiązanie będzie faktycznie lepsze, na pewno będzie bardziej skomplikowane. Dlatego chcę to sprawdzić. Wydaje mi się że ten układ jest zbyt mocno uproszczony.

slu,
Tak Na razie zajmę się budową zasilacza do tego potworka i wymyśleniem stopnia drivera pewnie też na jakichś małych pentodach, ostatecznie tranzystorach. Ale wolałbym lampy bo świecą

Możesz zasilać żarnik z DC przy czym neutralizację efektu "elektro migracji" uzyskuje się stosując prosty układ który przy każdym nowym załączeniu lampy odwraca polaryzację na przeciwną.
Wiele firm produkujących lampowe wzmaki audio tak robi bo żarzenie przemiennym 50Hz wprowadza brumienie do toru audio co jest trudne do zwalczenia.
W zastosowaniach TC to jednak zostawiłbym żarzenie na AC bo tak jest prościej i najtaniej a potencjalne efekty brumienia to raczej się tu nie liczą

Z tego co czytałem, w lampach nadawczych takich jak GU-81 elektro migracja jest pomijalnym efektem nawet bez dodatkowych zabiegów, ale nie mam pod ręką publikacji w których było to opisywane...

Ale transformator na 150W będzie dosyć duży i ciężki. Pozbywam się MOTów na rzecz przetwornicy, transformator żarzenia też zmienię. Zamiast podłączać żarzenie do 1-2 i na 5 katoda, zewrę 1 z 2 i podam napięcie 6.3V między 1/2 a 5. Wyjdzie co prawda 20A ale w sumie to tylko kwestia innego nawinięcia transformatora.

Dobra, update budowy ale przy okazji się pochwalę. Zrobiłem podstawkę pod lampę.

Wykonana z właściwie 3 warstw laminatu. Pierwsza z laminatu papierowego trzyma uchwyty bezpiecznikowe i listwy zaciskowe.

Po zlutowaniu całość została zalana grubą warstwą lakieru elektroizolacyjnego na bazie acetonu. Lakier ładnie wsiąkł w papier także wszystko powinno być odporne na przebicie.

Pod nią znajduje się w zasadzie goła płytka z wyfrezowanymi miejscami na cynę z pierwszej płytki. Zabezpieczenie przed palcami i ostrymi przedmiotami.

Są jeszcze 2 małe płytki okalające lampę ale je widać już na ostatnim zdjęciu. Całość skręcona śrubami M4 o długości nieznanej.
Poskręcana całość z lampą wygląda tak:


Jeżeli chodzi o pinout to na potrójnej listwie mam nóżki 1, 2 i 5 czyli całą katodę, a pozostałe podwójne listwy są obydwoma stykami podłączone po kolei do jednej nóżki lampy. Sama lampa trzyma się bardzo mocno, jest porządnie dociągnięta śrubami do podstawy.
Wszystkie płytki frezowałem na chińskiej zabaweczce CNC 3018 Pro którą już trochę zmodernizowałem i efekty są dosyć ciekawe.
W przyszłości pewnie całość jeszcze rozkręce i skleję obie części podstawy tym samym lakierem żeby mieć pewność że nic mi się z tym nie stanie.

Co myślicie?

A wkleję sobie update z projektowania. Schemat i layout zasilacza napięcia anodowego. 5kV 1,4A. Wbudowana "cewkowa" strona staccato controlera. sterowana po światłowodzie Toslink.

Update zabawki. Chcę do niedzieli skończyć.
Działała, niestety przeciążyłem osprzętem linię zasilającą drivery IGBT i mam mały remont do wykonania.

EDIT 27.05, 17:35 :
Niestety nie wyrobię się, IGBT na wymianę mam ale drivera nie mam zapasowego.

Cześć ponownie.
Wróciłem do pracy i na dłubanie nie mam czasu chociaż się staram... Zastanawiam się nad kondensatorami rezonansowymi równolegle z pierwotnym. Napięcie anodowe lampy 5kVDC wyprostowane dwupołówkowo z 37,5kHz na kondensatory 20nF 2x6000V, zwojów pierwotnego będzie kilkanaście miedzianą rurą z instalacji hamulcowych. Nie wiem tylko jakich kondensatorów użyć. Mam spore ilości WIMY MKP 10 oraz FKP1, wszystko od 2kV VDC do 6kV VDC, wszystko 700VAC. Teoretycznie są to kondensatory o bardzo dobrych parametrach impulsowych, ale czy się nadają na rezonansowe?

Zwoją drogą 6 sztuk MKP10 100nF 3000VDC/700VAC wyleciało w powietrze po podłączeniu 6kV i połączeniu kondensatorów w 2 komplety szeregowo. Ciekawe.

Aktualizacja:
No, powoli to jakoś wygląda:)
Brakuje w sumie tylko kondensatora HV, kondensatora rezonansowego, wtórne jest gotowe z poprzedniej tesli i tylko poprawię.

Gdzie kolejna aktualizacja?

Kupiłem rękawice elektroizolacyjne do chyba 25kV. Liczy się?
Projekt zawieszony z braku czasu. Rzadko jestem w domu, a jak już jestem, to realizuję 3 projekty na raz. Remont, remont 2 oraz składanie internetu domowego. Przesiadka z 28Mbps po linii telefonicznej na 370 po LTE to magiczne przeżycie. Ale 4k w sprzęt poszło.
Chociaż mam nadzieję, że gdzieś uda mi się pochwalić remontem 2. Kompletnie wygłuszony pokój przerobiony na domowe kino, pełne nagłośnienie w DTS:X, na ścianach i w ścianach grube warstwy pianki akustycznej, 4 szybowe okno wypełnione helem, automatyczne żaluzje, jako oświetlenie 70 metrów taśmy led adresowalnej i cała rozdzielnica sterująca taśmami
TV 85 cali w 8K, laptop z RTX3080 już dawno kupiony. Będzie oglądane i grane